Thema 2025: De toekomst begint nu: samen navigeren door het digitale tijdperk

De inzet van data en AI in zorg en welzijn biedt enorme kansen: het kan werk verlichten, zorg verbeteren en professionals meer ruimte geven voor wat écht belangrijk is – het contact met de mens. Zonder aandacht voor randvoorwaarden, zoals vertrouwen, transparantie, ethiek en digitale inclusie, kunnen diezelfde technologieën leiden tot onzekerheid, handelingsverlegenheid of zelfs onbedoelde schade.

We zien in de praktijk dat veel zorg- en welzijnsprofessionals twijfels of zorgen hebben. Over het verlies van autonomie. Over extra administratiedruk. Over wat er met data gebeurt en wie er verantwoordelijk is. Ook patiënten en cliënten ervaren afstand of wantrouwen zodra digitale systemen complex, ondoorzichtig of niet inclusief zijn. Kortom: technologie maakt zorg niet vanzelf beter. Maar mét aandacht voor mens, context en verantwoordelijkheid, kan het werk leuker, eerlijker en effectiever worden. 

Het navigeren in het digitale tijdperk kunnen we alleen samen. Vanuit ieders perspectief: verschillende rollen, functies, taken en verantwoordelijkheden. Het digitale tijdperk raakt iedereen. Pas als iedereen begrijpt hoe data en AI werken en we vertrouwen hebben, ontstaat er ruimte voor échte innovatie.

Sessies

Themabijeenkomst European Health Data Space (EHDS): primair en secundair gebruik van gezondheidsgegevens

De aftrap van de campagne was een verdiepende sessie over de European Health Data Space (EHDS). Sari Jansen en Marike Wiersma van ICTRecht legden uit wat de nieuwe Europese wetgeving betekent voor zorgaanbieders en leveranciers. De boodschap? De regels zijn duidelijk, maar de vertaling naar de praktijk nog niet. Nu is het moment om te starten met voorbereiden.
 
 Belangrijke inzichten:

  • De wetgeving is er, de principes zijn helder, en de invoering loopt gefaseerd tot 2031. De EHDS regelt drie hoofdonderwerpen: primair gebruik van gezondheidsdata (voor zorg), secundair gebruik (voor onderzoek en beleid), en eisen aan EPD-leveranciers. De EHDS is ambitieus en zet duidelijke wettelijke kaders neer, maar hoe die zich vertalen naar de praktijk is nog 'vaag'.
  • Zorgaanbieders én leveranciers moeten aan de slag met interoperabiliteit en datadeling — zowel voor zorgverlening als voor onderzoek.
  • De omslag naar een opt-out-model voor secundair gebruik van gezondheidsdata roept veel vragen op. Hoe zorgaanbieders zich moeten voorbereiden op verzoeken van de toekomstige Health Data Access Body (HDAB), inclusief het opstellen van datacatalogi is nog de vraag.


Lees het verslag en bekijk de slides van de bijeenkomst.

AI voor communicatieprofessionals in zorg en welzijn: kansen, keuzes en kaders

Op 7 oktober kwamen 75 communicatieprofessionals bijeen voor een sessie over AI in het communicatievak. Deze middag, georganiseerd vanuit het Sigra-communicatienetwerk, stond in het teken van de razendsnelle ontwikkelingen in artificial intelligence (AI) en wat dat betekent voor het communicatievak. De boodschap? “Voed AI en houd de regie.” AI is geen eindpunt, maar een reis – en daar hebben communicatieprofessionals een sleutelrol in.
 
Sprekers en quotes: 

  • Sander Duivestein: “AI is overal. Experimenteer, maar blijf kritisch.”
  • Bas Prins: “Begin klein. Vorm een AI-werkgroep en leer door te doen.”
  • Bart Scheerder (UMCG): liet zien hoe AI in de zorgpraktijk al bijdraagt aan betere processen en minder administratieve druk. Zo zet UMCG een AI-chatbot in voor schriftelijke vragen van patiënten.


Lees het verslag en bekijk de aftermovie.

Opleiden in de keten: nu én in de toekomst

Tijdens de achterbanbijeenkomst van ZONN en SPInOV gingen deelnemers aan de slag met AI in het opleiden van zorgprofessionals. Sigra-collega’s Félice de Charro en Robert Thijssen van het Innovatielab verkenden de kansen van AI-agents, toepassingen in het zorgproces en de noodzaak om de eigen kennis up-to-date te houden.

Conclusie: AI vraagt om continue scholing en netwerkleren. Als regio moeten we hierin gezamenlijk optrekken. Het was erg waardevol om praktijkopleiders en werkbegeleiders over de grenzen van de eigen organisatie te laten kijken.

AI-beleid uitgelegd en toegepast

Een praktisch hoogtepunt was het AI-beleidsformat van de CAICO-werkgroep van Sigra. Sigra-collega’s Anat Fuldauer, Onno Adolfs en Félice de Charro namen de deelnemers mee door het format. Het document helpt bij het stellen van kaders, maken van keuzes en verantwoord inzetten van AI in je organisatie.

Technologie met een menselijk kompas: bestuurlijk navigeren door de juiste vragen

Op 16 oktober vond een bestuurlijke ronde tafel plaats onder leiding van Sigra en Highberg. Twintig bestuurders, directieleden en leden van het hogerlijnmanagement spraken over hoe je koers houdt als AI steeds meer deel wordt van de zorgpraktijk. Met een praktijkcasus én vier kernwaarden (privacy, inclusie, kwaliteit en werkplezier) als kompas, gingen bestuurders in gesprek over wat de juiste vragen zijn om te stellen op welk moment in het proces. Dit heeft een waardevolle set aan reflectievragen opgeleverd, die helpen om AI zorgvuldig én passend bij de organisatie in te zetten.

 Lees het verslag, de slides en het AI-kompas.

Kick-off 'De Datawerkplaats: analytics edition'

In de Posthoornkerk kwamen data en praktijk samen. Tijdens de ‘Datawerkplaats – Analytics Edition’ werd duidelijk hoe regionaal met data en AI wordt geëxperimenteerd. Van voorspelmodellen tot databeschikbaarheid. Projectleider Sjoerd Broekman: "Door de juiste datatechnieken, dataspecialisten en data veilig en verantwoord te verbinden, maken we mogelijk dat regionaal data science, analytics & AI kan worden toegepast."

Sprekers en thema's: 

  • Nelleke van der Weerd over datascience-vraagstukken.
  • Jeroen Lambriks en Cas de Bie deelden ervaringen uit het buitenland en gingen in op databeschikbaarheid. Gaat werken met data/AI ons helpen de juiste keuzes te maken om onze zorg- en welzijnssector te verduurzamen?
  • Lasse van Iterson deelde een inspirerend voorspelmodel over ligduur bij kortdurend verblijf.


Lees het verslag.

AI verandert alles, ook jouw werk in zorg en welzijn

Robert Thijssen en Félice de Charro van het Sigra Innovatielab belichtten de impact van AI op werken in zorg en welzijn. De nadruk lag op kansen, verantwoord gebruik en het belang van menselijke vaardigheden als ethiek en kritisch denken. “AI roept niet alleen technologische, maar ook morele vragen op.”
 
Thema's: 

  • De razendsnelle opkomst van generatieve AI.
  • Ethische dilemma’s en de AI Act.
  • Praktische toepassingen, zoals AI-agents en zorgrobots.
  • Het belang van AI-geletterdheid en menselijke meerwaarde.


Kijk de opname terug.

Van theorie naar praktijk: gezamenlijk een FRIA doorlopen

Doelgroep: CAICO's van de AI-werkgroep van Sigra
Datum en tijd: 27 oktober, 14.30-16.30 uur
Locatie: Sigra in Amsterdam

Inspiratiesessie: slimmer roosteren met AI

Dennis Moeke, Rosanne Huijbregts en Nadine Smulders gaven een mooi inkijkje in de mogelijkheden van datagedreven planning en de inzet van AI in de langdurige zorg. Via de community van het landelijke netwerk Samen Datagedreven Werken blijf je op de hoogte van toekomstige bijeenkomsten én kun je gelijkgestemden vinden om samen te groeien op het meer gebruik maken van data. Meld je hier aan.

Bekijk de opname.

Bent u als bestuurders klaar voor NIS2?

Zestien bestuurders van zorg- en welzijnsorganisaties volgden een training over de Europese NIS2-richtlijn. NIS2 staat voor de tweede versie van de Network and Information Security Directive – een Europese richtlijn die organisaties verplicht om hun digitale systemen beter te beveiligen. Denk hierbij aan bescherming tegen cyberaanvallen, datalekken en verstoringen van essentiële diensten. De training bereidde bestuurders voor op deze nieuwe verantwoordelijkheden en voldoen aan de wettelijke verplichting om aantoonbaar kennis te nemen van de wet.

Vanwege de grote belangstelling organiseren we op 12 februari opnieuw deze training voor bestuurders. Meld je nu aan.

 

Campagnemateriaal voorgaande jaren

Bekijk hier alle campagnematerialen van voorgaande jaren.

Aanpak Begeleidingsethiek bij sociaal technologische innovaties

De Aanpak Begeleidingsethiek verwijst naar een methodologie die zorg- en welzijnsorganisaties helpt om ethische afwegingen te maken bij het gebruik van technologie. De focus ligt op de vraag ‘hoe’ technologie wordt toegepast, in plaats van ‘of’ het moet worden toegepast. Deze aanpak richt zich op concrete toepassingen van technologie in een bestaande context en plaatst de betrokkenen centraal. De aanpak is ontwikkeld door de werkgroep ethiek en digitalisering van ECP|Platform voor de Informatiesamenleving. Wil je ook een workshop begeleidingsethiek organiseren?​ Drie Sigra-medewerkers kunnen de workshop organiseren en daaraan leiding geven. Neem contact op via pi@sigra.nl.  Lees meer over de Aanpak Begeleidingsethiek.

Inspiratie voor jong en oud

Doe inspiratie op door verschillende series, bijeenkomsten en theatervoorstellingen te bekijken. Door deze te zien besef je nog meer dat het cruciaal is om ethisch te handelen bij het introduceren van nieuwe technologieën, aangezien ze grote invloed hebben op ons dagelijks leven en de maatschappij.
 

Oproep: speel ons nieuwste samenwerkingsspel

Ga samen op data-avontuur!

Wil je met je team op een speelse manier werken aan een datavraagstuk? Speel dan de nieuwe Data Game van Sigra. In dit samenwerkingsspel reis je langs vier eilanden, kruip je in de huid van eilandbewoners met eigen expertises en bouw je samen bruggen van begrip, data en samenwerking. Samen kom je verder en ontrafelen jullie je datavraagstuk.

Dit najaar presenteren wij ons nieuwste samenwerkingsspel. Heb je een datavraagstuk én interesse om het spel in jouw organisatie te spelen? Meld je dan nu aan via pi@sigra.nl en we nemen contact met je op voor een korte intake.